Naast de top 5 slaapproblemen uit het werkboek zijn er ook een aantal medisch gerelateerde oorzaken waardoor slaapproblemen ontstaan. Wanneer de kwaliteit van je slapen niet verbetert terwijl je toch aan het experimenteren bent van de tips uit dit programma is het verstandig om hiervoor naar de huisarts te gaan. Deze kan je verdere informatie geven over de mogelijk medische oorzaken van een slechte slaap. Dit kan bijvoorbeeld komen door:

 

Slaapapneu

Bij slaapapneu treden er tijdens de slaap ademstops op. Dit zorgt voor een slechte kwaliteit van je slaap. 

 

Slecht slapen door (onbewust) tandenknarsen

Sommige mensen hebben last van tandenknarsen tijdens hun slaap. Dit beïnvloed je slaap negatief. 

 

Het rusteloze benen syndroom. 

Het rusteloze benen syndroom (RBS, ook wel bekend on der de Engelse naam Restless Legs of RLS) is een neurologische aandoening. Het wordt gekenmerkt door een onbedwingbaar gevoel de benen te moeten bewegen en is erg hinderlijk. De meeste klachten komen voor in de avond en nacht en verstoren daarmee de slaap. 

 

​

Hieronder vind je wat meer uitleg en verdiepende informatie over de top 5 slaapproblemen uit het werkboek. 

 

Inslapen

Wanneer het lang duurt voordat je kunt inslapen is de kans groot dat je lichaam en geest te actief zijn en hierdoor je sympathisch zenuwstelsel wordt geactiveerd. Het sympathisch zenuwstelsel zorgen chemische reacties in je lichaam dat je klaar bent voor een vecht of vlucht reactie. Niet heel handig wanneer je juist meer ontspannen wilt zijn om te kunnen slapen. Om te kunnen slapen heb je activatie nodig van je parasympatisch zenuwstelsel. Dit zorg zorgt namelijk voor een toestand van rust en herstel in je lichaam en zorgt er ook voor dat het slaaphormoon melatonine wordt geproduceerd. 

 

Spanning en ontspanning kan niet tegelijkertijd plaats vinden. Ofwel je sympaticus is actief ofwel je parasympaticus. Wanneer je veel spanning hebt is het vaak onmogelijk om in te slapen. Hiervoor moet eerst je parasympaticus voldoende geactiveerd zijn. Daarom is het belangrijk om voldoende rust en ontspanning op te zoeken voordat je gaat slapen. Wanneer je een drukke dag met veel stress hebt gehad heb je hier langer voor nodig dan wanneer je een ontspannende dag hebt gehad. 

 

Piekeren 

Wanneer je tot rust komt kan het zijn dat je dan pas merkt hoe actief je gedachten nog zijn. Ook kan het zijn dat juist wanneer je tot rust komt dit het ideale moment lijkt te zijn voor je gedachten om heel actief te worden. Want nu heb je ‘tijd’ en ‘aandacht’ om over de dingen na te denken waar je overdag geen tijd of aandacht voor had. 

 

Piekeren komt van het Arabische woord voor denken, en dat is via het Maleis in onze taal terecht gekomen. Maar piekeren is zeker niet meer hetzelfde als denken, het is het onafgebroken repeteren van dezelfde gedachten zonder dat er een eind aan komt. Denken leidt tot oplossingen of heroverweging. Piekeren leidt over het algemeen tot niets. Denken leidt tot opluchting, piekeren niet. Denken leidt tot energie om actie te ondernemen. Piekeren leidt vooral tot moeheid en uitputting. 

 

Overmatig piekeren kost veel tijd en energie en vaak gaat dit ook samen met het gevoel van angst of bezorgdheid. Je kunt piekeren over de toekomst met de gedachten: “Wat als…?” Ook kun je piekeren over dingen die gebeurd zijn in het verleden. Dit geeft vaak een somber of boos gevoel. Je weet dat je er niks aan kunt veranderen en toch blijf je hangen in negatieve herinneringen. Waardoor je je niet goed kunt concentreren op je werk. Of met je gedachten nog met je werk bezig bent wanneer je thuis op de bank zit of wanneer je in bed in slaap probeert te komen. 

 

Voorbeeld van Kees: “Vaak maak ik me zorgen over dingen die nog komen gaan. Dit kan iets in de verre toekomst zijn maar ook iets dat morgen of volgende week is. Op het moment van het piekeren kan ik het lastig loslaten. En vaak later denk ik: “Waarom dacht ik zo negatief? Ik kan het toch niet veranderen.” Vaak merk ik pas achteraf dat de pieker gedachten me niet hebben geholpen om iets op te lossen. Ook pieker ik meer wanneer ik minder energie heb. Vaak komt dat door drukte op het werk.”

 

In de kennisbank van Vitaal energiek door Minder Piekeren vind je de ‘roadmap van piekeren’ deze oefening kan je helpen om pieker gedachtes op te lossen. 

​

Onbedoeld (vaak) wakker worden 

Wanneer je vaker dan je zou willen wakker wordt en moeite hebt met inslapen heeft dit vaak een groot effect op je slaap kwaliteit. 

 

Wanneer je ’s nachts wakker wordt is het goed om te kijken wat hiervan de oorzaak is. Dit kan bijvoorbeeld komen door:

• Behoefte om naar het toilet te gaan. 

• Een geluid van buiten of in huis zoals de CV ketel waardoor je wakker wordt. 

• Te hoge of te lage temperatuur in de slaapkamer waardoor je het ’s nachts te warm of te koud hebt. 

• Niet genoeg ontspanning gedurende de avond waardoor je licht slaapt. 

• Pieker gedachten. 

 

Wanneer je weet wat er gebeurd waardoor je wakker wordt kun je hier mee experimenteren. Bijvoorbeeld door iets aan te passen aan je slaapritueel of je slaaphygiëne. 

 

Een lichte slaap

Wanneer een lichte slaap ervoor zorgt dat je vaak wakker wordt kan meer beweging overdag je helpen om dieper te slapen. Zeker wanneer je overdag wat ‘kracht en conditie beweging’ doet vergroot dit je diepe slaap. In de kennisbank van ‘Gezond meer bewegen’ kun je hier meer informatie vinden.  

 

Te vroeg wakker worden 

Vaak zijn er twee verschillende oorzaken waardoor je te vroeg wakker wordt. De ene oorzaak kan zijn dat je slaapritme ervoor zorgt dat je te vroeg wakker wordt. Dit kan bijvoorbeeld zijn door een jetlag, wisselende avond- of nachtdiensten of wanneer je een langere tijd vroeg op bent gestaan. Wanneer je te vroeg wakker wordt door een niet functioneel slaappatroon heeft het vaak tijd nodig om dit te herstellen naar het gewenste slaappatroon. 

 

Ook kan het zijn dat je te weinig slaaphormoon melatonine aanmaakt waardoor je vroeger dan gewenst wakker wordt. Zeker wanneer je overdag erg druk bent of veel stress ervaart of je voor het slapen gaat nog heel actief bent, kan dit ervoor zorgen dat je onbedoeld korter slaapt. 

 

Er zijn verschillende manieren om je lichaam te ondersteunen om meer slaaphormoon melatonine aan te maken. Omdat dit per persoon verschillend is kun je hiervoor contact opnemen met je persoonlijke Vitaal energiek coach.